Όλοι γνωρίζουμε τον Σωκράτη, τον φιλόσοφο που θεμελίωσε τη δυτική σκέψη και του οποίου η θανατική καταδίκη σήμανε το τέλος του αθηναϊκού Χρυσού Αιώνα. Η εικόνα μας γι’ αυτόν προέρχεται κυρίως από τον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα – άνδρες που τον συναναστράφηκαν όταν πια ήταν πενηντάρης και γνωστή φυσιογνωμία της Αθήνας.
Στην καρδιά της ιστορίας του, όμως, υπάρχει ένα μυστήριο: Τι έκανε τον νεαρό Σωκράτη φιλόσοφο; Τι τον οδήγησε να αναζητήσει με τόση επιμονή, θυσιάζοντας την κοινωνική αποδοχή και στο τέλος την ίδια τη ζωή του, έναν νέο τρόπο σκέψης και σύλληψης της ανθρώπινης ύπαρξης;
Σε αυτή την ανατρεπτική βιογραφία, ο Αρμάν ντ’Ανγκούρ διερευνά τα πάθη και τα κίνητρα του νεαρού Σωκράτη, καταδεικνύοντας πώς ο έρωτας τον διαμόρφωσε στον φιλόσοφο που προοριζόταν να γίνει. Σκιαγραφεί έναν Σωκράτη που δεν έχουμε ξαναδεί: ηρωικό πολεμιστή, αθλητικό παλαιστή και χορευτή – και παθιασμένο εραστή. Και αποκαλύπτει ποια ήταν η γυναίκα που ο ίδιος ισχυριζόταν ότι τον ενέπνευσε να αναπτύξει τις ιδέες που αιχμαλωτίζουν τη σκέψη μας εδώ και 2.500 χρόνια.
«Τι είναι ο έρωτας;» Το ερώτημα τέθηκε σ’ έναν καλοεπιπλωμένο συμποσιακό χώρο της Αθήνας, φωτισμένο με λάμπες λαδιού που τρεμόπαιζαν, στο σπίτι του τραγικού ποιητή Αγάθωνα. Η χρονολογία ήταν το 416 π.Χ. Μια παρέα ανδρών ξαπλωμένων στα ανάκλιντρά τους παρακολουθεί συνεπαρμένη τον Σωκράτη καθώς μιλάει. Κάποιοι από αυτούς έχουν ήδη τοποθετηθεί πάνω στο θέμα και τώρα είναι η σειρά του Σωκράτη. Ένας κοντός αλλά γεροδεμένος άνδρας γύρω στα πενήντα, με ανασηκωμένη τη μύτη και τα μάτια του να βρίσκονται σε αρκετή απόσταση το ένα από το άλλο, μια σχεδόν υπνωτιστική παρουσία, μιλάει με ηρεμία και αυτοπεποίθηση.
«Το μόνο πράγμα για το οποίο όντως γνωρίζω», λέει ο Σωκράτης, «είναι ο έρωτας».
Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να προσφέρει μία νέα, ιστορικά θεμελιωμένη, θέαση της προσωπικότητας του Σωκράτη, των πρώτων χρόνων της ζωής του και των απαρχών του τρόπου σκέψης του. Καθώς τα στοιχεία για τα νεανικά χρόνια του Σωκράτη είναι σπάνια, έμμεσα και διάσπαρτα, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε περιστασιακά στοιχεία και ιστορική φαντασία για να εμπλουτίσουμε τις λιγοστές πολύτιμες ενδείξεις που συναντούμε στις πηγές αναφορικά με το παρελθόν και τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Η εξέταση των στοιχείων θα μας δείξει ότι όλες αυτές οι υποθέσεις μπορεί να αντιστραφούν. Αυτό που αποκαλύπτεται είναι η εικόνα ενός δυνατού και ελκυστικού νέου από μία οικογένεια σχετικά εύρωστη οικονομικά, ο οποίος μεγάλωσε στο περιβάλλον της αθηναϊκής υψηλής τάξης, όπου κάθε αγόρι φιλοδοξούσε να δημιουργήσει όνομα για την ηρωική του ικανότητα στο πεδίο της μάχης και στην πολιτική ζωή. Η μορφή του νεαρού Σωκράτη που αναδύεται δεν εμπλουτίστηκε ποτέ καθ’ ολοκληρίαν από αρχαίους ή νεότερους βιογράφους. Αυτό που διασαφηνίζεται είναι ότι τα πρώτα χρόνια της νεότητάς του αποτέλεσαν την περίοδο κατά την οποία έκανε τη συνειδητή επιλογή, χάρη σε διάφορες μετασχηματιστικές εμπειρίες –εκ των οποίων η σχέση του με την Ασπασία μπορεί να ήταν η πιο σημαντική–, να επικεντρωθεί στην πνευματική ζωή. Μέχρι εκείνο το σημείο αλλά και πέρα απ’ αυτό, παρουσιαζόταν ως ένας εντυπωσιακός πολεμιστής, ως ένας γυμνασμένος παλαιστής και χορευτής, ως ένας βαθιά πεπαιδευμένος ομιλητής και ως ένας παθιασμένος εραστής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου